Stojan Aranđelović ( 1930 - 1993)

Naš glumac Stojan Stole Aranđelović (1930-1993) je ostavio iza sebe niz veoma uspješnih uloga tokom zaista duge i plodne karijere. Čvrsto je prebrodio Crni talas, a odličan je bio u Crvenom talasu. Istakao se ulogom vojnika Šumadinca u filmu Bitka na Neretvi (1969), reditelja Veljka Bulajića, koji uzima harmoniku i pjeva Padaj silo i nepravdo. Zatim je dao veliki doprinos komedijama koje su uveliko počele da se snimaju osamdesetih godina. Sjetimo se samo filma Poltron (1989) i njegovog udaranja glavom o štok ulaznih vrata, kada sazna da je njegova ćerka Zorica (Marica Vuletić) trudna. Sarađivao je sa nekim od najvažnijih reditelja u Jugoslaviji i to sa mnogima od njih u više navrata. Zaigrao je i u mnogim filmovima strane produkcije koji su snimljeni na tlu Jugoslavije, kao što su Aleksa Dundić (1958), Oluja (1958), Stepa (1962), Fredi na Divljem zapadu (1964), Sedmorica iz Tebe (1964), Bronte (1972) i Protuva (1973). Treba dodati i filmove o indijanskom poglavici Vinetuu (Pjer Brajs) Posljednji od odmetnika (1964) i Među jastrebovima (1964). Dobitnik je nagrade Slavica (1984) za veliki doprinos jugoslovenskoj kinematografiji.

Stojan Aranđelović je rođen u Beogradu, gdje je diplomirao glumu na Pozorišnoj akademiji. Tokom studentskih dana, sa samo dvadeset godina, odigrao je svoju prvu ulogu i to neimenovanog oficira u filmu Crveni cvet (1950) reditelja Gustava Gavrina. Više prostora je dobio u filmovima Devojka i hrast (1955), Pesma sa Kumbare (1955) i Šolaja (1955), da bi do kraja decenije zaigrao i u Potraga (1956), Zenica (1957), Mali čovek (1957), Rafal u nebo (1958) i Voz bez voznog reda (1959) reditelja Veljka Bulajića. Sarađivao je sa rediteljem Stojanom Stoletom Jankovićem u filmovima Kroz granje nebo (1958) i Partizanske priče (1960).

Šezdesetih godina je započeo još mnoge bitne saradnje i to sa istaknutim jugoslovenskim rediteljima, kao što su Živojin Žika Pavlović, Aleksandar Petrović, Mladomir Puriša Đorđević i Živorad Žika Mitrović. Sa Pavlovićem je snimio filmove Kapi, vode, ratnici (1962), Neprijatelj (1965), Povratak (1966), Zadah tela (1983) i Na putu za Katangu (1987), sa Petrovićem je snimio filmove Tri (1965), Biće skoro propast sveta (1968) i Seobe (1989), sa Purišom Đorđevićem San (1966) i Pavle Pavlović (1975), sa Žikom Mitrovićem Brat doktora Homera (1968) i Operacija Beograd (1968), dok je sa Bahrudinom Batom Čengićem snimio Mali vojnici (1967), Uloga moje porodice u svjetskoj revoluciji (1971) i Slike iz života udarnika (1972).

Gledali smo ga šezdesetih godina i u filmovima Kota 905 (1960), Bolje je umeti (1960), Nebeski odred (1961), Ne diraj u sreću (1961), Dvostruki obruč (1963), U sukobu (1963), Zemljaci (1963), Grad (1963), Čovek nije tica (1965) reditelja Dušana Makavejeva, Klakson (1965), Konjuh planinom (1966), Roj (1966), Tople godine (1966), Glineni golub (1966), Palma među palmama (1967), Lelejska gora (1968) i Sunce tuđeg neba (1968).

Sedamdesetih godina je započeo odličnu saradnju sa rediteljem Vatroslavom Mimicom, sa kojim je snimio filmove Makedonski deo pakla (1971), Seljačka buna 1573 (1975) i Banović Strahinja (1981). Od pomenutog filma Seljačka buna 1573 je nastala televizijska serija Anno domini 1573 (1979). Zapažene uloge je imao u veoma popularnim televizijskim serijama Salaš u Malom Ritu (1976) i Povratak otpisanih (1978).

Takođe je zaigrao u filmovima Ovčar (1971), Sutjeska (1973), So (1973), Doktor Mladen (1975), Naivko (1975), Salaš u Malom Ritu (1976), Četiri dana do smrti (1976), Vojnikova ljubav (1976), Povratak otpisanih (1976), Ispravi se, Delfina (1977) i Trofej (1979).

Osamdesetih godina je nastavio da sarađuje sa istaknutim rediteljima. Sa rediteljem Stoletom Popovom je snimio filmove Crveni konj (1981) i Tetoviranje (1991), kao i istoimenu televizijsku seriju Crveni konj (1983), dok je sa Goranom Paskaljevićem snimio Suton (1982) i Vreme čuda (1989). Odličan je bio i u televizijskim serijama Pripovedanja Radoja Domanovića (1980), Vojnici (1981) i Priče iz nepričave (1983-1984).

Njegovoj izuzetno bogatoj biografiji treba dodati i naslove Šesta brzina (1981), Zalazak sunca (1982), Kamiondžije opet voze (1984), Vojnici (1984), Kraj rata (1984), Šest dana juna (1985), Svečana obaveza (1986), Tamna strana sunca (1988), Jednog lepog dana (1988), Žena s krajolikom (1989), Granica (1990) i Noć u kući moje majke (1991).

Posljednje uloge je odigrao u filmovima Tri karte za Hollywood (1993) i Obračun u kazino kabareu (1993).