Gosford park

10.10.2023 14:17

Dobro je poznato svim ljubiteljima filma da ideje za nove filmske naslove ne dolaze obavezno i isključivo od strane reditelja, već su ponekad inicirani od strane samih glumaca ili ljudi koje uglavnom znamo po njihovim glumačkim dosegnućima. Primjer za to je film Gosford park, koji je nastao tako što je glumac, reditelj i producent Bob Balaban predložio reditelju Robertu Altmanu da snime zajednički film misterije, u stilu književnice Agate Kristi, te mu predložio scenaristu Džulijana Felouza. Film je postigao veliki uspjeh i poslužio kao velika inspiracija za televizijsku seriju Dauntonska opatija (2010-2015), koju lično potpisuje Džulijan Felous kao kreator. Ova serija je zapravo trebala da bude indirektan nastavak filma Gosford park, ali je Felouz na kraju odlučio da ispiča novu priču nezavisnu od one u filmu.

Tokom 1932. godine bogati industrijalac Ser Vilijam Mekordl (Majkl Gambon) i njegova supruga Silvija (Kristin Skot Tomas) organizuju zabavu na svom seoskom imanju Gosford park, koja uključuje lov na fazane. Među zvanicama su Silvijine sestre Luiza (Džeraldina Damersvil) i Lavinia (Nataša Vajtman) i njihovi supružnici lord Rejmond Stokbridž (Čarls Dens) i Entoni Meredit (Tom Holander), kao i Silvijina tetka Konstans (Megi Smit). Tu su takođe i glumac Ivor Novelo (Džeremi Nortam), filmski producent Moris Vajsman (Bob Balaban), lord Rupert Stendiš (Lorens Foks) i Džeremi Blond (Trent Ford). Gostima je na raspolaganju mnogobrojna posluga i to Meri Mekakran (Keli Mekdonald), Robert Parks (Klajv Oven), Vilson (Helen Miren), kuvarica Kroft (Ejlin Etkins), batler Dženings (Alan Bejts), glavna kućna pomoćnica Eldi (Emili Votson), Probert (Derek Džejkobi), Džordž (Ričard E. Grant) i Artur (Džeremi Svift), između ostalih.

Reditelj Robert Altman ima izuzetno veliko iskustvo sa dramskim filmovima, koji nam pružaju potpuno drugačiji pogled na određene istorijske događaje ili na određene dijelove istorije i tom prilikom često koristi dosta satire i crnog humora. Možda najbolji primjer je njegov crnohumorni, satirični i ratni film MEŠ (1970), koji je smješten za vrijeme Korejskog rata. Takođe je redovno uspjevao da prati veliki broj aktera u jednom filmu i da svaki od njih djeluje kao bitan dio priče, kao u filmovima Nešvil (1974) i Kratki rezovi (1993), dok je žanru misterije uspješno pristupio sa filmom Privatni detektiv (1973). Altman je očigledno imao sve preduslove za ovaj film, a kada tome dodamo izbor izuzetno talentovanog scenariste Džulijana Felouza i gotovo nevjerovatnu glumačku postavu, koju čine neki od najznačajnijih britanskih glumaca, popularnost i uticaj ovog filma zapravo i nisu veliko iznenađenje.

Reditelj Altman i scenarista Felouz brzo pokazuju svoju izuzetnu vještinu i apsolutno svaki od likova koje upoznajemo na seoskom imanju Gosford park je predstavljen kao čovjek sa svojim vrlinama i manama, sa svojim slutnjama i nedoumicma, kao i sa porocima. Ovi živopisni likovi, koje igraju zaista motivisani i talentovani glumci, su pravi užitak za gledanje i sporiji tempo filma, po kojem je reditelj Altman naširoko poznat, ne škodi previše samoj radnji, već nam zapravo pomaže da još bolje upoznamo ove ljude i da stvorimo neraskidivu vezu sa njima. Zanimljivo je vidjeti poslugu koja ima svoje odvojene prostorije i koja u međusobnom razgovoru ne koristi svoje lično ime, već ime svoga gospodara. Čak je i odjavna špica filma podjelila glumce na takozvani gornji i donji stalež.

Gosford park predstavlja veoma zanimljivu studiju društvenih klasa tokom tridesetih godina prošloga vijeka, u periodu između dva svjetska rata, kada je Britanska imperija uveliko počela da gubi svoj veliki uticaj u svijetu. Altman i Felouz su ovim filmom prosto podsjetili publiku da u njima tinja želja za ovim zaboravljenim i potencijalno romantičnim vremenom. Samo ubistvo, koje predstavlja centralni dio filma i istraga koja slijedi su takođe zanimljivi i treba pohvaliti veoma zanimljivu ulogu policijskog inspektora Tompsona, koji je namjerno baziran na glavnom junaku iz komedije Gospodin Hulot na odmoru (1953). Inspektor Tompson, kojeg odlično igra glumac Stiven Fraj, predstavlja pravo osveženje upravo zbog svoje nesavršenosti. Pored svega toga, direktor fotografije Endru Dan se dobro snalazi u scenama interijera ovog velikog imanja, kao i u scenama eksterijera, prilikom zajedničkog lova, dok se kompozitor Patrik Dojl pobrinuo za adekvatnu muzičku podlogu. Zamjerke možda mogu pronaći oni malo pronicljiviji i iskusniji ljubitelji filma koji će se zapitati zašto su neki od najpoznatijih i diskutabilno najboljih glumaca u ovim filmu dobili naizgled manje bitne uloge.

Gosford park predstavlja pravu poslasticu za sve ljubitelje filma koji znaju da cijene vrhunske glumačke uloge.

Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=12082258