Izdaja

10.03.2018 11:07

Džejson Matheus je bivši operativac CIA koji je svoje višegodišnje iskustvo prenjeo na papir i čak osvojio nagradu Edgar za najbolji američki roman prvijenac i dobio laskava poređenja kritičara sa ni manje ni više nego proslavljenim britanskim autorom kriminalističkih i špijunskih romana, Džonom le Kareom (Krpar, krojač, soldat, špijun, Špijun koji je ušao iz hladnoće). Metjuzu je ovo prvi roman koji je napisao, ali već je uspio da prodajom autorski prava prigrabi šestocifreni honorar i privuče dovoljno pažnje da obezbjedi sebi priliku da napiše nastavak.

Bivša ruska balerina, Dominika Egorova (Dženifer Lorens) pristaje na ponudu njenog ujaka Ivana (Matijas Šunarts), koji radi za rusku obavještajnu službu, da postane špijun. Nakon obuke Dominiku šalju na zadatak u Budimpeštu. Isto tako CIA šalje svog agenta Nejta Neša (Džoel Edgerton) na tu istu lokaciju.

Ekranizaciju romana Izdaja, koju mnogi vide kao opipavanje terena za samostali film o Marvelovoj žanrovski sličnoj Crnoj Udovici, je prihvatio američki režiser i producent Fransis Lorens (Ja sam legenda, Konstantin), dok je glavna uloga zapala njegovoj heroini i glavnoj junakinji trilogije Igre gladi, Dženifer Lorens. Već početni kadrovi ovog filma pokazuju zavidnu sposobnost ovog američkog režisera da na jedan uzbudljiv način ukombinuje scene nastupa balerine i glavne junakinje filma sa scenama špijunske transakcije koju naglo prekida policija. Kadrovi vremenom postaju kraći i dinamičniji, i zavodljivi ples mlade balerine uspješno doprinosi napetosti same transakcije, a muzika Džejmsa Njutona Hauarda (Igra gladi trilogija, Krvavi dijamant, Uspon mracnog viteza, Betmen počinje, King Kong, Kolateral) zlosutno najavljuju loš ishod za sve učesnike. Ovaj početak nam takođe pokazuje sklonost ovog američkog režisera ka scenama grafičkog nasilja i nije ni malo teško shvatiti zašto Izdaja ima R rejting.

Radnja filma je navodno smještena u modernu Rusiju, iako sama atmosfera previše podsjeća na hladnoratovske špijunske trilere snimljene sredinom prošloga vijeka, u kojima se sve do samog kraja nije znalo ko sve učestvuje u igri i ko igra za koji tim. Režiser Lorens apostrofira scene obuke agenata, u kojima se agenti podučavaju seksualnom zavođenju i manipulisanju i u kojima su dužni da svoje emocije stave po strani a svoje tjelo daju za majku Rusiju. Ove scene jesu neobične i svakao drže pažnju publike, ali opet nikom nije jasno zašto režiser Lorens ne prikazuje i druge aspekte ove obuke. Rukovanje raznim oružjem i borba prsa u prsa će sigurno dobro doći špijunskim agentima na terenu. Iako to tako ne izgleda na prvi pogled, Izdaja podsjeća na zaboravljenu erotsku ratnu dramu, Salon Kiti, režisera Tinte Brasa, koja se smatra začetnikom naciploitation žanra, i koja je zapravo bazirana po istinitoj priči. Salon Kiti govori o tome kako su savezničke sile iznajmile ekskluzivni bordel u Berlinu, postavili u njega mnoge uređaje za špijuniranje i zamjenili prostituke sa istrenitanim agenticama, kako bi skupili što više informacija o članovima nacističke partije.

Izdaja najvjerovatnije nije originalna koliko prvobitno djeluje, ali je riječ o uglavnom veoma dobro skovanom špijunskom trileru. Naturalistički način pripovjedanja je naravno naišao na negiranje kritike ali se pokazao veoma efektnim, jer smo prisiljeni da se iskreno zabrinemo o sudbini filmskih protagonista. Kada se naše zle sumnje zapravo i obistine i primorani smo da gledamo scene mučenja, malo ko će uspijeti da ih ogleda bez povremenog zatvaranja očiju. Sam pronalazak krtice u filmu nije očigledan ali nije ni pretjerano težak zbog relativno suženog broja aktera. Izdaji se mogu zamjeriti i jasni proamerički stavovi, tačnije predstavljanje Rusa u veoma lošem svjetlu. Svakako najveće razočarenje dolazi u trećem činu filma, prilikom takozvanog konačnog otkrića. Nakon scene mučenja agenta, Izdaja, u želji da djeluje pametnija nego što jeste i da ostavi publiku sa otvorenim ustima, skreće na pogrešnu stranu i odjednom previše podsjeća na tipični holivudski film.

Dženifer Lorens se veoma dobro snašla u nezahvalnoj ulozi hladne i proračunate ruske agentkinje, dok joj društvo pravi takođe raspoloženi Džoel Edgerton. Treba pohvaliti pomalo zaboravljene veterane Džeremija Ajronsa i Šarlot Rempling koji su nedavno igrali zajedno u filmu Kodeks Asasina (2016).

Izdaja je svakako dobar američki špijunski triler zbog kojeg nećete zažaliti zbog utrošena dva sata.

Аутор: Извор (ККНС4), Fair use, https://sr.wikipedia.org/w/index.php?curid=4356823