Dobar, loš, zao

Režiser i scenarista filma Sergio Leone koristi kratke početne vinjete, u kojima čujemo minimalno dijaloga, da nas upozna sa svoja tri naslovna junaka. Od tri uvodne priče svaka jasno predstavlja svog junaka, dok je svakako najjezivija ona u kojoj plaćenik Angel Eyes ubije svakog ko mu se nađe na putu. Iako pomalo jeftin naslov filma sugeriše plitku karakterizaciju, scenaristi Age & Scarpelli, Luciano Vincenzoni i sam Sergio Leone, su se pobrinuli da trojicu naslovnih junaka Blondija, Tuca i Angel Eyesa dovedu u mnoge nevolje i istančano testiraju njihov karakter. Loši Tuco je daleko složeniji i interesantniji filmski lik, od svog kratkog opisa. Izdvaja se nezaboravna scena susreta između Tuca Ramireza i njegovog brata, sveštenika Ramireza, u kojoj uvrjeđeni Tuco upućuje nekoliko rečenica svom zateknutom bratu. Dobar, Loš, Zao na zaista fascinantan način krije liniju između dobrih i loših ljudi i čini je gotovo neprimjetnom, da bi, tek kasnije, ljudska pohlepa podebljala ovu liniju i učinila je primjetnom. Priča filma je veoma zanimljiva i što je možda još bitnije, sam američki građanski rat je odlično implementiran u nju, a skriveno blago je poput šargarepe koja visi na kraju štapa i odvlači trojac na različita i dobro smišljena mjesta. Tri prinuđena prijatelja su prisiljeni da dio puta prođu zajedno, nikad ne skidajući pogled jedan sa drugog, a igrom slučaja se nađu na obe zaraćene strane. Veoma je zabavna scena u kojoj Blondie i Tuco u jeku građanskog rata, ne mogu da prepoznaju boje uniforme, kod grupe vojnika koje ugledaju u daljini. Kamp Batterville u kojem su zarobljeni Blondie i Tuco je baziran na Andersonvillu, jednom od mnogih zarobljeničkih kampova u kojem je konfederacijska vojska, tokom američkog građanskog rata, držala zarobljenike iz reda Sjevera. Sergio Leone je bio veliki poznavaoc američke istorije i on je, tako reći, upotrebio to znanje da pokaže svu apsurnost rata. Tokom posjete naslovnih junaka ovim zaraćenim stranama, sjeveru i jugu, Dobar, Loš, Zao šalje veoma snažne anti-ratne poruke, koje do danas nisu ni malo izblijedile. Treba dodati da su mnogi kadrovi kampa Andersonvill, inspirisani arhivskim slikama Mathewa Bradija, jednog od prvih američkih fotografa.

Režiser filma Sergio Leone pokazuje svoj izuzetan talenat za režiranje kaubojskih obračuna i gotovo sadističko naslađivanje sa strpljenjem gledaoca. Sergio Leone i direktor fotografije Tonino Delli Colli, prave impresivnu kombinaciju uskih i širokih kadrova tokom mnogih kaubojskih duela, maksimalno razvlače krvoproliće i primoravaju nas da slušamo jezivu muzičku podlogu. Ishod duela je obično veoma kratak, ali su ti kadrovi dobro odrađeni a koreografija učesnika gotovo dovedena do savršenstva. Dosta ovih scena su ostavile veliki utisak na buduće generacije filmofila, ali i filmskih režisera, koji su mnogo puta pokušali da ponove ove scene. Jedan od najočiglednijih primjera iz novije filmke istorije, je Tarantinov hommage Leoneu u veoma dugoj početnoj sceni svojih Prokletnika.

Treba svakako posebno pohvaliti briljantnu muzičku podlogu italijanskog kompozitora Ennia Morriconea, koja pravi odgovarajući schtimmung za ovaj istorijski period, ali takođe i za ovaj filmski žanr. Morriconeova originalna kompozicija je često popraćena dodatnim zvukovima poput ispaljivanja metka, zviždanje, zasluga Johna O'Neilla, i jodlovanja. Svaki od trojice filmskim antagonista je popraćen različitim instrumentom, tako da flauta prati Blondija, okarina je uz Angel Eyesa, dok ljudski glasovi ne propuštaju Tuca. Ovaj talentovani italijanski kompozitor je sačuvao najbolje za filmski klimaks, u kojem, tokom neponovljivog meksičkog duela sa tri kauboja, čujemo The Ecstasy Of Gold a zatim The Trio. Morriconeova muzika je postala svojevrsni sinonim za ovaj film i nije slučajno što je odmah prepoznaje veliki broj ljubitelja sedme umjetnosti.

Gluma u filmu takođe zaslužuje sve pohvale. Clint Eastwood je odličan u ulozi ćitljivog kauboja, Lee Van Cleef je impresivan kao zli kauboj, dok je Eli Wallach priredio glumačku bravuru ulogom sitnog meksičkog bandita Tuca Ramíreza. Treba pohvaliti Alda Giuffrea u ulozi pijanog kapetana Unije, korpulentnog Maria Bregu i Luigija Pistillija kao dobronamjernog sveštenika i brata Tuca Ramíreza.

Dobar, Loš, Zao je neosporno remek-djelo sedme umjetnosti koje već decenijama služi kao nepresušan izvor i velika inspiracija za mnoge filmske režisere i scenariste.