Crni panter

Strip Crni panter je nastao sredinom šezdesetih godina prošloga vijeka od strane autora Stena Lija i crtača Džeka Kirbija, i riječ je o prvom afroameričkom super-heroju u popularnim američkim stripovima. Crni panter se pojavio prije Falkona i Luka Kejdža, iako su ga ova dva super-heroja pretekli u filmskim ekranizacijama, što nije trebalo da bude slučaj, jer je holivudski glumac Vesli Snajps još početkom devedesetih godina prošloga vijeka izrazio želju da snimi film o Crnom panteru. Snajps se kasnije prihvatio uloge drugog marvelovog super-heroja, Blejda, koji je postao veliki bioskopski hit i koji je dobio dva nastavka, i to u vrijeme kada su ekranizacije stripova bila rijetkost a kamoli nastavci istih. Producenti su se plašili da je publika poistovjetila glumca Snajpsa sa tamnoputim ubicom vampira i da bi još jedan tamnoputi super-heroj bio previše za publiku i odložili su ekranizaciju prvog afroameričkom super-heroja. Crnog pantera smo na velikom ekranu upoznali u marvelovom filmu Kapetan Amerika: Građanski rat, u kojem je popularno rečeno ukrao više od nekoliko scena i podgrijao želje fanova za sopstvenim filmom. Marvel se opet odlučio da ide provjerenim stazama i da prednost da trećoj po redu reinkarnaciji dječaka u paukovom kostimu, i filmu Spajdermen: Dolazak kući, da bi tek zatim režiser Rajan Kugler (Krid: Rađanje legende, Stanica Frutvejl) i ekipa konačno dobili svoju šansu.        Režiser Rajan Kugler i scenarista Džo Robert Kol (Narod protiv O Džeja Simpsona) se naravno nadovezuju na dobro poznata dešavanja iz filma Kapetan Amerika: Građanski rat, i nastavljaju priču o budućem kralju Vakande, T' Čali. Odmah je jasno da se ekipa filma zaista potrudila da Crni panter ima sopstveni schmekt i da uglavnom djeluje kao filmska cjelina koja je dovoljna sama za sebe i koja ne zavisi previše od ostatka Marvelovog filmskog univerzuma. Publika takođe nema problem da shvati da je riječ o ekranizaciji u kojoj glavnu riječ vode Afroamerikanci i u kojoj su bjelci svedeni na uloge negativca i takozvanog komičnog oduška filma. Različita tradicionalna afrička plemenska nošnja je uspješno modernizovana da se uklopi sa CGI tehnologijom, koje film ima na pretek, a da opet, sa druge strane, sačuva izvorni trag. Modernizaciji filma je dosta pomogao saundtrek Kuglerovog saradnika, Šveđanina Ludviga Goransona (Krid: Rađanje legende, Stanica Frutvejl, 30 minuta ili manje) i nekoliko upečatljivih originalnih pjesama američkog repera i tekstopisca, Kendrika Lamara.

Režiser Kugler je pokušao i dobrim dijelom uspio da napravi interesantan socijalno osvješteni koktel u kojoj se kolonizacija Crnog kontinenta i iscrpljivanje njenih bogatih ruda relativno uspješno povezalo sa modernom holivudskom akcijadom koju karakterišu političke dileme karakteristične za ratna vremena i problemi Afroamerikanaca u američkim geto zajednicama, koji su samo usput pomenuti i nisu kvalitetnije razrađeni. Kugler je takođe uspio da kreira nekoliko upečatljivih filmskih likova koji se razlikuju od ostalih Marvelovih negativaca i koji predstavljaju prijetnju Crnom panteru, a svaki od likova iz filma je zanimljivo iskorišten, tačnije ponovo vraćen u priču iako je njegovo prisustvo na prvi pogled djelovalo nevažno. Režiser se dobro snašao i u nadrealnim scenama u kojima budući kralj Vakande tokom svečane ceremonije krunisanja razgovara sa svojim preminulim precima. Nažalost režiser Kugler previše brzo dozvoljava kameri Rejčela Morisona (Mudbound, Stanica Frutvejl) da uđe u tehnološki izuzetno razvijenu Vakandu i što je još više neshvatljivo propušta priliku da hrabrije i detaljnije prikaže bjedu i siromaštvo afričkih stanovnika i na taj način napravi zaista nezaboravan kontrast. Borbe za tron države Vakande su relativno interesantne iako možemo pretpostaviti njihov ishod, a razdor na vrhu vladajuće strukture Vakande je mogao biti veći kako bi prijetnja po našeg glavnog junaka bila daleko opasnija. Ženskim protagostkinjama jeste dodjeljena bitna uloga u ovom filmu, ali se ona nažalost svodi samo na hladne i samouvjerene ženske poglede i glasno uzvikivanje njihove rodne zemlje. Možda najbolnije je vidjeti kako sva važna politička i ekonomska pitanja države Vakanda veoma brzo padaju u vodu, tačniju ustupaju mjesto predvidljivoj šekspirovskoj borbi za vlast i naravno vizuelno lijepim akcijskim sekvencama. Jurnjave ulicama rijetko viđamo u superherjskih filmovima a jedina zamjerka ovim i ostalim akcionim scenama je to što su uglavnom snimane noću i ne možemo uživati u sitnim detaljima, jer bi danju, naravno, junakov crni kostim bio previše očigledan. Većina preokreta u filmu je uglavnom predvidljiva, scene su često nepotrebno dramatične dok je gotovo kompletan treći čin filma napravljen od jedne velike CGI bitke, čiji ishod se unaprijed zna. Sa vremena na vrijeme Crni panter uveliko i hrabro odskoči od ustajalih Marvelovih šablona, poput završne scene borbe između Pantera i Kilgora, ali nažalost ne uspjeva da ostavi dublji trag u Marvelovom filmskom univerzumu, a još manje u sedmoj umjetnosti uopšte.

Čedvik Bozman (Maršal, Kapetan Amerika: Građanski rat, Get on up, 42) je dobro odigrao ulogu mladog kralja i neustrašivog ratnika, dok su Endi Serkis (Osvetnici: Era Altrona, King Kong, Gospodar prstenova) i naročito stari saradnik režisera Rajana Kuglera, Majkl B. Džordan (Fantastic four, Krid: Rađanje legende, Stanica Frutvejl), takođe veoma dobar izbor za filmske negativce. Treba pohvaliti Danijela Kaluju (Bježi, Sikario), Martina Frimana (Hobit, Kapetan Amerika: Građanski rat), zabavnog novajliju Vinstona Dijka, uspješnu minijaturu Foresta Vitakera (Dolazak, Odmetnik-1: Star Wars priča, Ljevoruki, Poslednja bitka, Poslednji kralj Škotske) i neustrašive i odane žene, Andželu Baset (Zelena Svjetiljka, Čudni dani, Šta ljubav ima s tim, Malkolm Iks), Danaj Guriru (Posjetilac), sve popularniju Lupitu Njongo (Star Wars: Poslednji džedaji, Knjiga o džungli, Star Wars: Buđenje sile, 12 godina ropstva) i Letitijak Rajt (Putnik), u ulozi koji su filmski kritičari uporedili sa ulogom Bondovog pomoćnika i pronalazača, Agenta Q.

Crni panter je neosporno dobar film koji je kvalitetom iznad mnogih filmova iz Marvelovog filmskog univerzuma i koji je pokušao i ponekad uspio da uvede dosta noviteta u njega.