Bernardo Bertoluči ( 1941 - 2018)

Čuveni italijanski reditelj i scenarista Bernardo Bertoluči (1941-2018) je tokom svoje pola vijeka duge karijere snimio dvadestak dugometražnih filmova, nekoliko dokumentarnih filmova i kratkih filmova. Nije često snimao, poput nekih svojih kolega, ali je uglavnom održavao kvalitet svog rada i nerijetko snimao zaista impresivne filmove. Vrhunac svoje kreativnosti doživio je tokom sedamdestih i osamdestih godina prošloga vijeka.

 

Bernardo Bertoluči je prve filmske korake načinio u saradnji sa italijanskim rediteljima Pjerom Paolom Pazolonijem i Serđom Leoneom. Upravo je Pazolini napisao scenario za prvi film koji je režirao Bertoluči, Kosač smrti iz 1962. godine. Bertoluči je svjetsku slavu doživio već naredne decenije i to prvo sa filmom Konformista iz 1970. godine, u kojem glavnu ulogu igra francuski glumac Žan-Luj Trentinjan. Bertoluči je pokazao veliku sklonost prema erotskim scena, što je postalo očigledno već njegovim narednim filmom Poslednji tango u Parizu iz 1972. godine, u kojem je glumac Marlon Brando dao jednu od najboljih uloga u svojoj karijeri. Uspio je da pokupi simpatije publike uprkos veoma diskutabilnom karakteru njegovog lika i uprkos mnogim eksplicitnim erotskim scenama, koje su napadnute od strane dijela kritike.

 

Treba izdvojiti i epski film Dvadeseti vijek iz 1976. godine, u kojem glume takve veličine kao što su Robert de Niro, Žerar Depardje, Donald Saderlend i Bert Lankaster. Film je napadnut zbog same dužine trajanja ali je dobio pohvale za režiju filma i za odlično odrađen posao glumaca. Bertoluči je i ovim filmom ispisao stranice filmske istorije jer jedna verzija ovog filma traje preko pet časova i petnaest minuta i jedan je od najdužih filmova snimljenih u ovom periodu. U svakom slučaju možemo reći da je Bertoluči tada bio glavna tema mnogih ljubitelja filma sa različitih krajeva svijeta.

 

Naredne decenije je snimio još jedan epski film Poslednji kineski car iz 1987. godine, koji je dobio čak devet nagrada Oskar, između ostalog za najbolji film, najboljeg reditelja i najbolji scenario. Nažalost, nakon toga, karijera ovog italijanskog filmskog sineaste je krenula silaznom putanjom i većina njegovih filmova je naišla na razočaravajuće ocjene publike. Daleko od toga da su ovi filmovi lošeg kvaliteta ali nisu dosegli visoke kriterijume koji je Italijan sam sebi nametnuo. Pomenimo naslove Čaj u Sahari, Mali Buda, Ukradena ljepota i Opčinjeni. Utisak je uveliko popravio film Sanjari iz 2003. godine, u kojem glume Eva Grin, Majkl Pit i Luj Garel.

 

Upitan za film Sanjari, reditelj je odgovorio: "To mi je dalo priliku da posjetim trenutak koji sam zaista mnogo volio, kasne šezdesete. Bio je to svojevrsni magični trenutak na mnogo načina. Postojala je fantastična projekcija budućnosti, utopije, koje su na neki način bile vrlo plemenite. Sjećam se da sam bio mlad šezdesetih godina. Imali smo sjajan osjećaj za budućnost, veliku nadu. To je ono što nedostaje mladima danas. Mogućnost da sanjaš i da promjeniš svijet”.

 

Bertolučiju je 2011. godine dodeljena počasna nagrada na Kanskom festivalu.

 

Bernardo Bertoluči je obilježio jedan period filmske istorije, dopalo se to nekom ili ne.