Stiven Soderberg

Američki reditelj, producent, scenarista, direktor fotografije i montažer Stiven Soderberg je jedan od trenutno najznačajnijih filmskih stvaralaca u Holivudu. Iako se već nekoliko puta opraštao od filmske režije, uporno se vraćao ovom poslu i sjedao u stolicu sa svojim imenom. Soderberg se smatra jednim od pionira američkog nezavisnog filma, koji je devedesetih godina prošloga vijeka, zajedno sa kolegama kao što su Kventin Tarantino, Pol Tomas Anderson i Kevin Smit, mijenjao oblik američkog filma i pokazivao da se za relativno skroman budžet može snimiti film koji će cjenjeniti sve buduće generacije. Soderberg često sarađuje sa mnogim velikim holivudskim zvijezdama kao što su Džordž Kluni, Bred Pit, Džulija Roberts, Met Dejmon, Majkl Daglas, Antonio Banderas, Don Čidl i Benisio del Toro.

 

"Ako sjedite i razmišljate šta drugi misle o vašem poslu, jednostavno ćete postati paralizovani", izjavio je Soderberg.

 

Stiven Soderberg je karijeru počeo osamdesetih godina radeći za britanski rok bend Yes. Režirao je između ostalog i njihov koncert iz 1985. godine u Edmontonu, Kanada. Soderbergu je ovo iskustvo svakako koristilo, što je pokazao već svojim prvim dugometražnim filmom Seks, laži i video trake iz 1989. godine, u kojem igraju Džejms Spejder, Endi Makdauel, Laura San Đakomo i Piter Galager. Film je postao neočekivan bioskopski hit i čak osvojio nagradu Zlatna palma na filmskom festivalu u Kanu. Soderberg je postao jedan od najmlađih reditelja koji su osvojili ovu prestižnu nagradu, ali i jedan od najznačajnijih predstavnika nezavisnog filma u Holivudu. Soderberg je naredne decenije ponovo sarađivao sa glumcem Piterom Galagerom na filmu Ispod površine iz 1995. godine, ali sa manje uspjeha. Riječ je zapravo o rimejku noar filma Uzduž i poprijeko iz 1949. godine njemačkog reditelja Roberta Siodmaka, u kojem glavne uloge igraju Bert Lankaster, Ivon De Karlo i Den Durjea.

 

Upitan zašto je nakon nezavisne drame Seks, laži i video trake prešao na snimanje visokostilizovanih filmova pljačke i psiholoških trilera, Soderberg je odgovorio: "Razlog zašto je moja karijera u određenom trenutku krenula u skroz drugačijem smjeru je taj što sam shvatio da sam u opasnosti da postanem formalista. To nije bio najbolji prikaz mene, čak ni kao osobe. Lako je upasti u tu zamku jer je to vrlo izolovana pozicija koju treba zauzeti i lako je onda zadržati druge elemente, ljude i ideje, na distanci."

 

Soderberg je tokom devedesetih godina snimio još filmove Kafka, Kralj brda i Englez, ali je takođe započeo jednu od najznačajnijih saradnji u svojoj karijeri i to sa američkim glumcem Džordžom Klunijem. Saradnju su započeli odličnom kriminalističkom komedijom Veoma opasna romansa iz 1998. godine u kojoj glavnu žensku ulogu igra Dženifer Lopez, da bi saradnju nastavili narednih decenija i to sa trilogijom Igraj svoju igru, kao i sa filmovima Solaris i Dobar Njemac. Trilogija Igraj svoju igru je okupila neka od najvećih imena u Holivudu kao što su Bred Pit, Džulija Roberts, Met Dejmon, Endi Garsija, Al Paćino i Don Čidl. Soderberg je novi vijek započeo zaista impresivno jer je već 2000. godine snimio odlične filmove Erin Brokovič, u kojem glavnu ulogu igra Džulija Roberts i Putevi droge u kojem igraju Soderbergovi česti saradnici kao što su Majkl Daglas, Don Čidl, Benisio del Toro, Ketrin Zita Džouns i Don Čidl. Pored navedenog, ovaj reditelj se može pohvaliti i filmovima Če, Doušnik, Zaraza, Izdaja i Moj život s Liberačijem, kao i zanimljivom saradnjom sa američkim glumcem Čeningom Tejtumom sa kojim je u poslednjoj deceniji snimio Vreli Majk, Neželjena dejstva i Logan Laki.

 

Upitan za film Poremećena, koji je snimio uz pomoć iPhone telefona, a ne današnjih skupocjenih kamera, Soderberg je odgovorio: "Postoji filozofska prepreka koju mnogi ljudi imaju u vezi sa veličinom uređaja za snimanje. Ja nemam taj problem. Na ovo gledam kao na potencijalno jedno od najoslobađajućih iskustava koje sam ikada imao kao filmski stvaralac i koje imam i dalje".

 

Soderberg je tokom svoje dosadašnje karijere uvijek bio sklon različitom eksperimentisanju, pa je često unosio avangardne elemenate u svoje filmove. Zanimljiv primjer je svakako njegov psihološki horor Poremećena iz 2018. godine, koji je snimio uz pomoć iPhone 7 Plus telefona, koji ima mogućnost snimanja u 4K tehnologiji. Film je naišao na pohvale zbog inovativnosti, ali i zbog odlične uloge britanske glumice Kler Foj. Soderberg je poslednjih godina snimio filmove Perionica, Neka pričaju šta hoće, Bez naglih pokreta i Kimi, a ne smijemo zaboraviti ni njegove hvaljene televizijske serije Hirurg, koja se prikazivala tokom 2014. i 2015. godine i Mozaik koju smo mogli pratiti tokom 2017. i 2018. godine.

 

"Mislim da je prava privilegija zarađivati ​​za život radeći ovaj posao. To je sjajan posao, zapravo najbolji koji mi trenutno pada na pamet. Uđete u sobu i kažete: 'Zamišljam ovo', a oni vam daju milione dolara da izađete i učinite to stvarnim. To je prilično dobra svirka. Imam određene standarde, nekad ih pogodim, a nekad ne. Mislim da nije dobro biti bezgrešan za bilo koju umjetnost. Tako da vjerujem u to da treba biti zaista spreman, naporno raditi, raditi sve što mogu radi poboljšanja, ali isto tako ostajati na budžetu i držati se dogovorenog rasporeda, a kada se završi, gotovo je i ja sam već na sljedećoj stvari. Zaista sam nepristrasan u tom pogledu. Nisam vidio veliku korist u svom radu kada sebe natjeram u agoniju zbog određenih stvari. Vidio sam više koristi u svom radu, ukoliko sam se brzo kretao. Teže je biti pretenciozan kada se krećete jako brzo", izjavio je reditelj.

 

Stiven Soderberg je jedan od najznačajnijih predstavnika američkog nezavisnog filma i uopšte jedan od zaista svestranih i talentovanih filmskih umjetnika današnjice.