Optužujem

08.05.2022 14:30

Drajfusova afera je politički skandal koji je zadesio francusku republiku na prelazu u dvadesti vijek. Ova nepravda prema kapetanu Alfredu Drajfusu, koji je nepravedno osuđen da je njemački špijun, postala je svojevrsni internacionalni simbol nepravde prema pojedincu ili pripadniku određene skupine naroda. Jedan od vjerovatno najboljih filmova koji govori o ovoj aferi je istorijska drama Optužujem (2019) kontraverznog reditelja Romana Polanskog. Optužujem je baziran na istoimenoj knjizi Optužujem (2013) britanskog autora Roberta Harisa.

Tokom 1894. godine kapetan u francuskoj vojsci Alfred Drajfus (Luj Garel) je osuđen da je odavao važne vojne dokumente Njemačkoj imperiji i uprkos negiranju krivice poslan je da služi kaznu zatvora u kažnjeničku koloniju Đavolje ostrvo. Nakon godinu dana vojni oficir pukovnik Žorž Pikart (Žan Dižarden) sumnja u presudu svog nekadašnjeg učenika Drajfusa i smatra da mu je namješteno zbog njegovog jevrejskog porijekla. Pikart započinje svoju istragu.

Reditelj Roman Polanski koristi već sami uvod u ovaj film da pokaže svoju klasu. Zajedno sa poljskim direktorom fotografije Pavelom Edelmanom prikazuje pripadnike francuske vojske koji degradiraju vidno uznemirenog kapetana Alfreda Drajfusa. Vidimo izuzetno vještu kombinaciju veoma širokih i uskih kadrova u kojima svjedočimo trganju Drajfusovih vojni manžetni, a zatim i prelamanju njegovog mača. Publika prosto ne može da ostane imuna na kapetanovo jecanje i uzvike o njegovoj nevinosti, kao i na njegov boravak na Đavoljem ostrvu, koji ubrzo slijedi.

Reditelja Polanskog obično povezujemo sa horor filmova, kao i sa psihološkim trilerima, tako da smo pomalo iznenađeni koliko mu dobro leži jedna istorijska drama. Polanski je svakako veliki majstor i zna kako da prikaže jednog odlučnog protagonistu i njegovu potragu za istinom. To je već pokazao u naslovima Kineska četvrt (1974), Ludilo (1988) i Pisac iz sjenke (2010). Publika zna tačno onoliko koliko zna pukovnik Žorž Pikart i pomno prati svaki njegov postupak da otkrije ovu zavjeru. Fokus priče tokom ove istrage se vješto stavlja na Drajfusov memorandum, zbog kojeg je osuđen, iako postoji velika sumnja da li ih je on to uopšte i pisao. Vidimo grafologa Alfonsa Bertiljon, kojeg odlično igra francuski glumac Metju Amalrik (Venera u krznu), čije svjedočenje je uveliko dorinjelo da se Drajfus osudi. Polanski ne žuri sa kazivanjem i trudi se da svaki od likova koje vidimo dobije dovoljno pažnje. Zbog svega toga su scene u kojima vidimo osuđenog Drajfusa na Đavoljem ostrvu svedene na minimum.

Polanski se takođe pobrinuo da vjerno dočara istorijski period na prelazu devetnaestog u dvadeseti vijek. Vojne uniforme i interijeri vojnih ustanova su prikazani sa izuzetno velikom pažnjom. Pored toga, francuski kompozitor Aleksander Despla se pobrinuo za odličnu muzičku podlogu koja prati tok priče i koja pomaže u određenim momentima kada radnja filma djeluje pomalo razvučeno. Polanski ima veliku pomoć od strane veoma raspoložene glumačke postave. Dvojica glavnih glumaca Žan Dižarden i Luj Garel su odlično odradili svoj dio posla i njihove zajedničke scene, iako rijetke, su izuzetno zanimljive i predstavljaju možda i najbolje scene u ovom filmu. Završne rečenice koje čujemo u filmu vjerovatno nećemo brzo zaboraviti. Odličan posao je napravio i manje poznati francuski glumac Gregori Gadebua u ulozi oficira Huberta-Žozefa Henrija, koji je priznao umješanost u ovaj skandal.

Optužujem je odlično režiran i isto tako odlično odglumljen film koji se može preporučiti svim ljubiteljima istorijskih drama.

By Studio and or Graphic Artist - Can be obtained from film's distributor., Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=62227183