Ljudsko stanje: Nema veće ljubavi

17.09.2014 09:06

Filmska trilogija Ljudsko stanje, japanskog režisera Masakija Kobajašija, je nastala po autobiografskoj knjizi japanskog autora Junpeja Gomikave, koja je jedinstvena po tome što japanski narod predstavila kao agresore, a Kineze, Korejance i Japance kao njihove žrtve tokom rata. Gomikavina knjiga je očigledno odzvonila u ušima cijenjenog japanskog režisera Masakija Kobajašija, koji očigledno djeli autorove pacifističke stavove i ne boji se stvari prikaziti onakvima kakve jesu, pa makar bile i na štetu sopstvene države i sopstvenog naroda. Kobajaši je želio da autorove napisane rečenice budu što vjernije prikazane na velikom ekranu i nije pristao da skrati i ili zbrza film. Trilogija Ljudsko stanje se posmatrano kao jedan film, sa svojom ukupnom dužinom trajanja od gotovo deset časova, smatra jednim od najdužih dugometražnih filmova ikada snimljenih.

Kadži (Tatcuja Nakadaji) ženi svoju veliku ljubav Mičiko (Mičio Anatama), a zatim se sele u japansku koloniju, Manžuriju, gdje Kadži radi kao nadzornik u rudniku i dobija zaduženje da rukovodi nad kineskim zatvorenicima. Kadži ne može lako da se pomiri sa teškim radnim uslovim koji se nameću kineskim zatvorenicima i često dolazi u sukob sa svojim starješinama, kao i sa kolegom nadzornikom Okazakijem, koji se ne libi upotrebe biča da kazni zatvorenike.

Režiser Kobajaši je, poput glavnog junaka ovog filma, prosto uvučen u japansku armiji tokom drugog svjetskog rata i bio je pozicioniran upravo u Mandžuriji, tako da bez problema mogao da se nadoveže na Gomikavine riječ i da uvjerljiv i kvalitetan portret ovog teškog životnog perioda. Iatiče se prikaz izgladnjelih i iscrpljenih kineskih zatvorenika koji nakon izlaska iz pretrpanih vozova pojure na obližnje skladište hrane, klimavog hoda, otvorenih usta i ispruženih ruku baš poput zombija. Režiser Kobajaši i scenarista Zenzo Macujama, koji je radio na sva tri djela, koriste mladog i naivnog pacifistu Kadžija da prikažu surove životne i radne uslove u japanskim kampovima i isto tako da na metodičan i izuzetno kvalitetan način daju portret jednog mladog života u ratnom haosu. Režiser povlači blagu i nenametljivu paralelu između doma ovog uzornog radnika i njegove supruge i radnog logora koji naveče postaje bordel. Kadžijeva velika istrajnost u njegovim namjenama je dobrim djelom zasluga njegove supruge Mišiko, koja mu je uvijek bila velika podrška. Kobajašiju prilikom snimanja ovog filma dosta pomaže direktor fotografije Jošio Mijaima (), naročito u efektnim scenama u kojima se kineski zatvorenici u naizgled beskrajnim kolonama i pod teretom penju uz brdo. Ono što je vjerovatno najbolje u ovom filmu je prikaz hrabrog i istrajnog pojedinca koji drži do svojih principa i kojeg ludilo rata nije natjeralo da zaboravi šta je ispravno a šta nije. Treba istaknuti efektnu scenu u kojoj nadzornik Okazaki bičuje ostrjelog i premorenog zatvorenika, kojem drugi zatvorenim dolazi da pomogne, samo da bi ga Okazaki kamenovao na smrt. Kad zatim Kadži ode da prijavi ovaj slučaj kod šefa, on tvrdi da tako mora da se postupa jer je rat u toku i da su Okazakijevi motivi ustvari patriotski. Kobajaši uspjeva da prikaže složen odnos između nadzornik Kadžija i nekoliko kineski zatvorenika koji su zaduženi da brinu o ostatku svojih zemljaka i koji vode pregovore u njihovo ime. Ističe se izvrsna scena pred sam kraj filma u kojoj jedan od kineskih zatvorenika govori Kadžiju da je da je cijeli Kadžijev život zapravo niz grešaka koje su posljedica sukoba između njegovog karaktera i njegovog posla. Ova snažna rečenica dobro opisuje našeg glavnog junaka filma. Zamjerki filmu nema mnogo, jedino možda pretjerano naglašena i melodramatična muzika ponekad kvari snažan utisak koje bi neke scene imale.

Ljudsko stanje: Nema veće ljubavi je odličan početak ove trilogije koji može neametano da se samoatalno nosi sa mnogim razvikanijim ratnim dramama.

By Shochiku - https://www.shochiku.co.jp/cinema/database/03208/, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=69840214