Frankenštajn

08.09.2017 12:31

Film Frankenštajn (1931) reditelja Frenka Vejla je stekao veliku popularnost među ljubiteljima filma i natjerao mnoge reditelje da pokušaju da nadmaše ovu ekranizuju knjige Frankenštajn (1818), autorke Meri Šeli. Jedan od tih pokušaja pripada britanskom reditelju Kenetu Brani, koji je 1994. godine snimio svoju verziju čuvene knjige. Uprkos velikom budžetu i poznatoj glumačkoj postavi, film nije naročito dobro prihvaćen od strane kritike i brzo je potonuo u zaborav.

Radnja filma se dešava u Ženevi i prati Viktora Frankenštajna (Kenet Brana) koji je zaljubljen u svoju usvojenu sestru Elizabetu Lavencu (Helena Bonam Karter). Kada izgubi majku tokom rođenja njegovog brata Vilijama, Viktor se zakljinje na majčinom grobu da će pobediti smrt. Odlazi da studira medicinu u Ingolštad pod tutorstvom profesora Šmela Augustusa Voldmana (Džon Kliz), koji se veoma interesuje za reanimaciju mrtvog tkiva. Viktor upoznaje kolegu studenta Henrija Klervala (Tom Hals), koji ga upozorava na moguće poslijedice ukoliko nastavi putem koji je krenuo. Viktor ignoriše sva upozorenja i oživljava preminulog kriminalca (Robert de Niro).

Reditelj i glumac Kenet Brana počinje ovaj film kratkom naracijom i na taj način podsjeća publiku na sličnu naraciju na početku filma Frankenštajnova nevjesta (1935), dok scene koje slijede, na Sjevernom polu, vjerovatno bude sjećanje na horor film Stvor (1982), reditelja Džona Karpentera. Brana se odlučio na zaista vjernu adaptaciju poznate knjige i njegova verzija se vjerovatno najbliže drži riječi autorke Meri Šeli. Reditelj troši dosta vremena na naslovnog junaka filma i publika jasno shvata njegovu želju da postane prvi čovjek koji je uspio da pobjedi smrt. Posljednje decenije osamnaestog vijeka, kada je radnja filma smještena, se čine adekvatnim za ovu priču, jer tada medicina još uvijek nije dovoljno napredovala i ljudi nisu uspjevali da se izbore sa različitim bolestima. U svakom slučaju Brana se veoma dobro snalazi u ovim scenama, a svakako mu pomaže dobar scenario Stefa Ledija i Frenka Derebonta.

Brana je takođe imao veliku sreću da ulogu čudovišta, koji je nastao u Frankenštajnovom eksperimentu, odigra jedan od najboljih američkih glumaca Robert de Niro. Glumac uspjeva u zaista teškom zadatku da izazove emocije kod publike, uprkos postupcima koji podsjećaju na najsurovije kriminalce. Ovaj podvig je još veći kada pogledamo masku i proteze koje čine njegovo tjelo i koje je ponekad zaista teško gledati. De Niro je dobro prostudirao pacijenate koji su doživjeli moždani udar, kako bi što uvjerljivije prikazao facijalne ekspresije na svom liku i kako bi publika stekla utisak da njegov lik iznova uči da govori. Glumac je samo nekoliko godina prije odigrao ulogu nemilosrdnog zatvorenika na slobodi u filmu Rt straha (1991), reditelja Martina Skorsezea, da bi ovaj put otišao i korak dalje.

Uprkos svemu tome, Branin Frankenštajn se danas ne pamti po naročitom dobru, a većina krivice ide na račun samog reditelja. Brana režira ovaj film furioznim tempom, trudeći se da scene budu izuzetno dinamične, baš poput pozorišne predstave ili možda bolje rečeno same opere. U pokušaju da publiku konstantno drži na ivici svojih stolica, ne dozvoljava ovom filmu da diše i vremenom izaziva zamor kod publike, pa čak i neplanirano zjevanje. Sličan prigovor je došao od scenariste ovog filma Frenka Derebonta, koji je odgovornost za kvalitet filma prebacio na Branu, koji prosto nije tolerisao bilo kakvo mješanje sa strane.

Frankenštajn je svakako inferiorana ekranizuja popularne knjige, koju vrijedi pogledati zbog očigledne strasti koja je unijeta u ovaj projekat i zbog raspoloženog De Nira.