Zelena knjiga

01.06.2019 11:54

Biografska komedija/drama koju je režirao Piter Fareli, američki režiser, scenarista i producent ranije poznat po kultnim komedijama Glupan i tupan i Svi su ludi za Meri - koje je potpisao zajedno sa bratom Bobijem. Radnja filma je smiješta u 1962. godinu, a inspiraciju nalazi u istinitoj priči o jamajkansko-američkom klasičnom i džez pijanisti Donaldu Šerliju (engl.Mahershalalhashbaz - Maheršala Ali) i italijansko-američkom izbacivaču Toniju Valelongi (Vigo Mortensen) koji je bio Šerlijev vozač i tjelohranitelj. Donald Šerli je bio visoko obrazovana ličnost, doktorirao je muziku, psihologiju i liturgijsku umjetnost. Umro je 2013. godine, u 86. godini života.

Već samim naslovom filma nagovještava se pravac u kojem će radnja biti usmjerena. Zelena knjiga je zaista postojala, a izdavana je od strane Sjedinjenih Država. Njen puni naziv je: Zelena knjiga za crne motoriste, a sadržala je spisak hotela, restorana, barova i benzinskih stanica u kojima su afroamerički putnici bili dobrodošli. Fareli nas potpuno nenametljivo, uz razne komične, ali na momente i emotivne situacije, uvodi u samu poentu filma, a to je pitanje položaja afroamerikanaca u to vrijeme u Južnoj Americi i predrasuda koje su ljudi imali na osnovu fizičkog izgleda.

Toni Valelonga, izbacivač u jednom klubu, prilično rasistički natrojen, dobija ponudu da bude lični vozač izvrsnog pijaniste Dona Šerlija tokom njegove turneje po jugu SAD-a koji je u to vrijeme bio potpuno rasistički. Prihvativši ponudu, ova dva potpuno različita tipa ličnosti se susreću sa raznim poteškoćama kao što su njihovi karakteri, ali i predrasude.

Ubacujući komične elemente u prikaz njihovih različitosti i predrasuda, Fareli na potpuno opušten način, prikazao motiv prijateljstva uprkos različitostima. Sposobnost ovog sjajnog režisera se ogleda u tome što je prožeo osnovnu ideju filma, a to je prijateljstvo između pripadnika dva različita svijeta sa teškim društveno-političkim položajem, a da pritom ni u jednom trenutku film ne djeluje opterećen pitanjem rasizma. Širli je visokoobrazovan, bogat i ugledan, ali je afro-amerikanac. Režiser nam kroz razne scene (kao što su one gdje slavni pijanista ne smije da koristi WC u kući u kojoj svira, nego ga šalju u poljski WC; ili kada mu je zabranjeno da jede u prostoriji zajedno sa ljudima koji će ga kasnije slušati kako svira) prikazuje kako zbog predrasuda ljudi ne vide sve kvalitete koje jedan čovjek posjeduje. Širli uživa ogroman ugled u Njujorku gdje ima tu čast da živi u Carnegie Hall-u, dok je na jugu uprkos genijalnosti koju posjeduje, ipak samo afro-amerikanac.

Iako je turneju započeo da bi se izborio sa predrasuda, sam Širli se povlačio svaki put kad bi naišao na otpor, ali je Valelonga taj koji je na sebi svojstven način znao u njemu da izazove hrabrost. Ono što je posebno u ovom filmu je što su oba lika predstavljena ljudski, sa svim vrlinama i manama; ni jedan od njih nije bio naglašeno negativan ili pozitivan.

Sjajni Maheršala Ali i Vigo Mortensen su se odlično snašli u svojim ulogama i međusobnim energijama upotpunili doživljaj filma.

Tehnički je film odrađen odlično, kadrovi su jako dobro prikazani, posebno kada rade kontrast dvije stvarnosti, Širlijevu i Valelonginu. Zahvaljujući vrhunskim kostimografima i scenografima uspješno je dočaran duh šezdesetih godina. Muzika, koja je jako važna za tok filma i naglašavanje nekih ideja, je maestralna od početka do kraja.

Preporučujem film svima koji vole prije svega filmove o muzici, a zatim i one naizgled neobavezne, opuštene filmove koji su prožeti nekom porukom, idejom ili istorijskim činjenicama.

Поштена употреба, https://sr.wikipedia.org/w/index.php?curid=4016040